Kurkuma

Kurkuma (Curcuma longa) – złota przyprawa w walce z chorobami neurodegeneracyjnymi

Curcuma longa, znana powszechnie jako kurkuma, to nie tylko popularna przyprawa nadająca charakterystyczny żółty kolor potrawom curry, ale przede wszystkim substancja o niezwykłych właściwościach prozdrowotnych. Szczególnie interesujący jest fakt, że w regionach Indii, gdzie curry stanowi podstawę diety, odnotowuje się wyjątkowo niską zachorowalność na chorobę Alzheimera. Kurkuma czyli  szafran indyjski, to roślina pochodząca z rodziny imbirowatych. Jej korzeń jest suszony i mielony na złocisty proszek, który jest podstawowym składnikiem wielu przypraw, w tym curry. Kurkuma ma długą historię stosowania w medycynie ajurwedyjskiej i tradycyjnej medycynie chińskiej.

Skład i właściwości kurkumy

Najważniejszym bioaktywnym składnikiem kurkumy jest kurkumina, polifenol o silnych właściwościach przeciwutleniających, przeciwzapalnych i przeciwnowotworowych. W składzie kurkumy znajdują się również:

  • olejki eteryczne (turmeron, zingiberen),
  • witamina C i E,
  • żelazo,
  • błonnik,
  • inne polifenole i minerały.

Właściwości prozdrowotne kurkumy

  1. Działanie przeciwzapalne:
    Kurkumina hamuje działanie czynników prozapalnych, takich jak cytokiny, co czyni ją skuteczną w redukcji stanów zapalnych w organizmie, w tym w zapaleniu stawów i chorobach autoimmunologicznych.
  2. Przeciwutleniacz:
    Kurkumina neutralizuje wolne rodniki i wspomaga działanie enzymów antyoksydacyjnych w organizmie, chroniąc komórki przed uszkodzeniami.
  3. Wspieranie funkcji mózgu:
    Kurkumina poprawia funkcjonowanie mózgu poprzez zwiększenie poziomu neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (BDNF). Zmniejsza także ryzyko choroby Alzheimera, pomagając usuwać blaszki beta-amyloidowe.
  4. Wspomaganie układu odpornościowego:
    Regularne spożywanie kurkumy wzmacnia układ odpornościowy, pomagając w walce z infekcjami i chorobami wirusowymi.
  5. Regulacja poziomu cukru i cholesterolu:
    Kurkumina pomaga w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi oraz obniża stężenie „złego” cholesterolu (LDL).
  6. Działanie przeciwnowotworowe:
    Kurkumina hamuje wzrost komórek nowotworowych, wspomaga apoptozę i zapobiega przerzutom.
  7. Wsparcie układu pokarmowego:
    Kurkuma poprawia trawienie, redukuje objawy wzdęć i niestrawności oraz wspomaga leczenie chorób takich jak zespół jelita drażliwego (IBS).

Kurkuma a choroba Alzheimera

Ciekawym zjawiskiem jest niska zachorowalność na chorobę Alzheimera w Indiach, gdzie kurkuma jest podstawą diety. Kurkumina działa ochronnie na mózg, hamując odkładanie się beta-amyloidu i zmniejszając stany zapalne, które przyczyniają się do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.

Formy stosowania kurkumy

  1. Świeży korzeń:
    • Można go dodać do soków, koktajli, potraw lub herbat.
  2. Proszek:
    • Popularny jako przyprawa, stosowany w kuchni.
  3. Suplementy z kurkuminą:
    • Dostępne w postaci kapsułek, często w połączeniu z piperyną (składnik pieprzu czarnego), która zwiększa jej biodostępność o 2000%.
  4. Olejek eteryczny:
    • Stosowany zewnętrznie w kosmetologii i masażach.

Czy kurkuma jest dla każdego?

Kurkuma jest ogólnie bezpieczna, ale w dużych dawkach może powodować:

  • podrażnienie żołądka,
  • obniżenie krzepliwości krwi (niezalecana przed operacjami),
  • reakcje alergiczne.

Nie zaleca się jej stosowania w dużych ilościach u osób z kamieniami żółciowymi lub niedrożnością dróg żółciowych.


Kurkuma to niezwykły dar natury, który nie tylko wzbogaca smak potraw, ale także wspiera zdrowie na wielu poziomach. Jej regularne stosowanie może pomóc w zapobieganiu i leczeniu wielu schorzeń, w tym chorób przewlekłych, stanów zapalnych i problemów neurodegeneracyjnych. Aby maksymalnie wykorzystać jej właściwości, warto łączyć ją z piperyną, która znacznie zwiększa jej wchłanianie.

 

  • Polska Akademia Nauk, "Kurkuma w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych", 2023
  • Czasopismo Fitoterapii, "Kurkuminoidy - mechanizmy działania", 2024

Związki i ich właściwości