Chrom

Chrom został odkryty w 1797 roku przez naukowca francuskiego Louisa Nicolasa Vauquelina. Nazwa „chrom” pochodzi z języka greckiego, gdzie oznaczało kolor. Nazwa nie jest przypadkowa – chrom w zależności od stopnia utlenienia tworzy różne związki, które rozpoznaje się na podstawie ich barwy.

Rok 1957 stanowił punkt zwrotny w postrzeganiu chromu, gdy odkryto jego kluczową rolę w metabolizmie glukozy. To odkrycie zrewolucjonizowało spojrzenie na pierwiastek wcześniej uznawany wyłącznie za toksyczny. Szczególnie interesująca okazała się zależność między poziomem chromu a gospodarką węglowodanową – nadmierne spożycie cukru może prowadzić do deplecji zasobów tego pierwiastka w organizmie.

Rola metaboliczna i znaczenie dla zdrowia

Chrom, jako składnik czynnika tolerancji glukozy (GTF), jest niezbędny dla prawidłowego działania insuliny. Ten metalokompleks wpływa na regulację poziomu cholesterolu, zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i wspomaga procesy metaboliczne. Badania wskazują również na jego potencjał w opóźnianiu procesów starzenia i regulacji apetytu.

Funkcje chromu

Obecnie dzięki badanią naukowym trwającym dziesięciolecia możemy określić na co wpływa właściwy poziom chromu w ludzkim organizmie. Ze względu na swoją obecność w aktywnych centrach wielu enzymów posiada on funkcje, które czynią go pierwiastkiem niwzbędnym do funkcjonowania organizmu.

• reguluje poziom cholesterolu we krwi,
• zmniejsza ryzyko miażdżycy i zawału serca,
• zapobiega zapaleniu naczyń,
• wspomaga działanie insuliny,
• opóźnia procesy starzenia,
• osłabia apetyt i wspomagania odchudzania.

Skutki niedoboru chromu

Jeszcze niedawno lekarze formułowali opinie, że niedobór chromu pojawia się niezwykle rzadko i nie może być groźny dla zdrowia. Na dzień dzisiejszy chrom uznawany jest za pierwiastek, który jest potrzebny do funkcjonowania organizmu. Skutki niedoboru chromu to:

• bóle głowy, nudności, nieuzasadnione zmęczenie,
• nadmierna drażliwość, uczucie niepokoju, stany depresyjne,
• nadmierne łaknienie na słodycze oraz alkohol,
• wpływ na rozwój cukrzycy u osób dorosłych,
• choroby układu krążenia.

Przedawkowanie chromu

Z uwagi na wysoki stopień przetwarzania żywności raczej występują niedobory chromu i raczej ciężko go przedawkować. Natomiast przedawkowanie chromu może wpłynąć na działanie insuliny.

Konsekwencje zaburzeń gospodarki chromowej

Niedobór chromu, wcześniej uważany za rzadkość, obecnie jest rozpoznawany jako istotny problem zdrowotny. Manifestuje się on poprzez zaburzenia metaboliczne, stany lękowe i depresyjne oraz wzmożone łaknienie na słodycze. Szczególnie niepokojący jest związek deficytu chromu z rozwojem cukrzycy typu 2 i chorób układu krążenia.

Strategia suplementacji i źródła pokarmowe

Zapotrzebowanie na chrom może być zaspokojone poprzez odpowiednio zbilansowaną dietę. Bogate źródła tego pierwiastka obejmują produkty pełnoziarniste, chude mięso, wybrane warzywa i orzechy. Jednak wysoki stopień przetworzenia żywności często prowadzi do zmniejszenia zawartości chromu w diecie, co może uzasadniać rozważną suplementację.

W ludzkim organizmie występuje w niewielkich – wręcz śladowych ilościach. Przez lata uznawany był za pierwiastek toksyczny. Jednak w 1957 roku zauważono jego istotną rolę w metabolizmie glukozy. Zapas chromu w organizmie może zostać zniszczony przez nadmiar cukru.

Źródła chromu

Dużą ilość chromu znajdziemy w pieczywie i kaszach pełnoziarnistych, chudym mięsie czy gotowanej wołowinie. Można go też znaleźć w jabkach, zielonym groszku, brokułach, szparadach czy orzechach włoskich.