Witaminy: P, U, T, L1

Jeżeli chodzi o witaminy P, U, T i L1 to obecnie nie zalicza się ich raczej do grupy witamin. Warto jednak wspomnieć o ich właściwościach i wpływie na organizm

Wprowadzenie do związków witaminopodobnych

Współczesna nauka wyróżnia grupę związków, które historycznie zaliczano do witamin, jednak obecne badania wskazują na ich odmienną naturę biochemiczną. Te bioaktywne związki, mimo że nie spełniają ścisłej definicji witamin, wykazują istotne właściwości biologiczne i potencjał terapeutyczny.

Witamina P (Bioflawonoidy)

Charakterystyka biochemiczna i mechanizmy działania

Bioflawonoidy, dawniej określane jako witamina P, stanowią grupę związków polifenolowych o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Ich struktura chemiczna umożliwia skuteczną ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym oraz modulację procesów zapalnych. Witamina P posiada strukturę organiczną podobną do innych witamin, choć zaliczanie jej do tej grupy jest często kontrowersyjne.

Znaczenie kliniczne i efekty fizjologiczne

W obszarze zdrowia naczyniowego, bioflawonoidy wykazują wielokierunkowe działanie:

• Wzmacniają ściany naczyń krwionośnych
• Regulują przepuszczalność kapilar
• Wspomagają mikrokrążenie
• Wykazują potencjał przeciwmiażdżycowy

Występowanie i biodostępność

Najlepsze naturalne źródła bioflawonoidów to owoce cytrusowe, aronia, czarna porzeczka oraz kolorowe warzywa. Ich biodostępność może być zwiększona poprzez jednoczesne spożycie z witaminą C.

Funkcje witaminy P

Witamina P odpowiada za zmniejszenie przepuszczalności naczyń krwionośnych, poprawę przepływu krwi w naczyniach wieńcowych i obniżanie ciśnienia – wspomaga też leczenie miażdżycy. Ma też działanie antyoksydacyjne i przeciwobrzękowe.

Niedobór i nadmiar witaminy P

Brak witaminy P powoduje kruchoć naczyń krwionośnych oraz skłonność do powstawania obrzęków i krwawych wybroczyn. Jeżeli chodzi o nadmiar to do tej pory nie stwierdzono objawów zatrucia tą witaminą.

Źródła witaminy P

Witamina P występuje w aronii, czarnej porzeczce i owocach cytrusowych. Można ją też spotkać w pomidorach i papryce.

Witamina L1 (Kwas antranilowy)

Witamina L1, czyli kwas antranilowy, obecnie nie zaliczna już do witamin z uwagi na małe znaczenie dla zdrowia i życia człowieka. Ma za to działanie przeciwzapalne i przeciwdepresyjne – poprawia samopoczucie dzięki poprawie syntezy tryptofanu i serotoniny. Stosuje się ją w stanach lękowych i depresyjnych oraz przewlekłych chorobach włosów i skóry. Nie stwierdzono hipowitaminozy w przypadku tej witaminy. Obecnie stosuje się ją głównie w przemyśle.

Właściwości neurobiologiczne

Kwas antranilowy, mimo że utracił status witaminy, wykazuje interesujące właściwości neuromodulacyjne. Jego wpływ na syntezę tryptofanu i serotoniny może mieć znaczenie w regulacji nastroju i funkcji poznawczych.

Zastosowania terapeutyczne

Współczesne badania wskazują na potencjalne zastosowanie kwasu antranilowego w:

• Terapii zaburzeń lękowych i depresyjnych
• Leczeniu schorzeń dermatologicznych
• Wspomaganiu regeneracji tkanek

Witamina T (Kompleks termityny)

Na dzień dzisiejszy nie ustalono dokładnej struktury chemicznej witaminy T a określanie jej jako niezbędnej do funkcjonowania organizmu jest kontrowersyjne. Podawana jest celem zwiększenie krzepliwości krwi oraz pobudzenia procesów krwiotwórczych. Występuje w ziarnach sezamu i żółtkach jaj. Nie stwierdzono toksyczności tej witaminy.

Stan obecnych badań

Mimo braku pełnego zrozumienia struktury chemicznej, związek ten wykazuje właściwości hematopoetyczne i koagulacyjne. Badania wskazują na jego potencjalną rolę w:

• Regulacji procesów krzepnięcia
• Stymulacji erytropoezy
• Metabolizmie lipidów

Źródła naturalne i biodostępność

Główne źródła to sezam i żółtka jaj, jednak mechanizmy wchłaniania i metabolizmu pozostają nie w pełni poznane.

Witamina U (S-metylo-metionina)

Witamina U była niezwykle popularna w latach 70-dziesiątych. Niewiele jest informacji na temat witaminy U, wiadomo, że odgrywa ważną rolę przy gojeniu owrzodzeń, osuszaniu wrzodów i łagodzi objawy nieżytu żołądka poprzez hamowanie nadmiernego wydzielania soku żołądkowego. Nie stwierdzono skutków niedoboru czy toksyczności oraz nie okroślono zalecanej dawki. Występuje naturalnie w soku z kapusty.

Właściwości gastroprotekcyjne

S-metylo-metionina wykazuje znaczące działanie ochronne na błonę śluzową żołądka poprzez:

• Regulację wydzielania kwasu żołądkowego
• Stymulację regeneracji nabłonka
• Działanie przeciwzapalne

Współczesne zastosowania

Mimo utraty statusu witaminy, związek ten znajduje zastosowanie w:

• Terapii choroby wrzodowej
• Leczeniu refluksu żołądkowo-przełykowego
• Wspomaganiu gojenia uszkodzeń błony śluzowej

Perspektywy badawcze i potencjał terapeutyczny

Współczesne badania nad tymi związkami koncentrują się na:

• Identyfikacji nowych mechanizmów działania
• Określeniu optymalnych dawek terapeutycznych
• Rozwoju nowych form farmaceutycznych
• Badaniu interakcji z innymi składnikami odżywczymi

Implikacje praktyczne i zalecenia

Mimo braku oficjalnego statusu witamin, związki te mogą odgrywać istotną rolę w:

• Profilaktyce chorób przewlekłych
• Wspomaganiu standardowych terapii
• Poprawie ogólnego stanu zdrowia
• Wspomaganiu procesów regeneracyjnych