Naturalny program wspomagający odchudzanie, oparty na fitoterapii, może stanowić skuteczne narzędzie w długoterminowym procesie redukcji masy ciała. Odpowiednio dobrane składniki roślinne oraz mikroelementy nie tylko wspierają metabolizm, ale także pomagają ustabilizować wagę, minimalizując ryzyko wystąpienia efektu jo-jo – niepożądanego zjawiska, w którym masa ciała wraca do poziomu wyższego niż przed rozpoczęciem diety.
Należy jednak podkreślić, że suplementy roślinne nie są cudownym rozwiązaniem, a jedynie wsparciem w kompleksowym podejściu do zdrowego odchudzania. Skuteczność fitoterapii jest ściśle powiązana z przestrzeganiem zbilansowanej diety oraz regularną aktywnością fizyczną. Tylko holistyczne podejście, łączące odpowiednie nawyki żywieniowe, ruch i naturalne wsparcie, może przynieść trwałe i satysfakcjonujące rezultaty w procesie redukcji masy ciała.
1. Oczyszczaj organy wydalnicze
Organy wydalnicze to narządy, poprzez które organizm pozbywa się substancji zbędnych. Proces oczyszczania tych narządów zwykle powoduje utratę masy ciała.
Chodzi o oczyszczanie wątroby (za pomocą czarnej rzepy, dymnicy lub karczocha), nerek (za pomocą wiązówki błotnej, ortosyfonu) oraz skóry (za pomocą łopianu, fiołka trójbarwnego).
W tym przypadku najlepsze będą herbatki z tych surowców (napary lub odwary), ponieważ zwiększają diurezę.
Czarna rzepa (inaczej rzodkiew czarna) zwiększa wydalanie żółci do dwunastnicy, przyspiesza przesuwanie się treści pokarmowej w jelicie, a dzięki temu przeciwdziała zaparciom, jakie często występują w trakcie diety.
Uwaga! Tej rośliny nie powinny stosować osoby chorujące na kamicę żółciową. Czarną rzepę (rzodkiew) możesz spożywać w postaci ziołowej herbatki, tabletek Raphacholin C, ekstraktu, soku i wyciągu lub w postaci pranalewki): 100 kropli z odrobiną wody, rano, przez jeden tydzień.
Warto też przygotować przystawkę z czarnej rzepy: kroi się ją w bardzo cienkie plastry, jak carpaccio, marynuje w soku z cytryny i układa na odpowiednio przyprawionych liściach mniszka lekarskiego.
Ortosyfon działa moczopędnie i usuwa kwas moczowy. Ułatwia funkcje wydalnicze, zwłaszcza u osób w trakcie diety odchudzającej.
Zaleca się spożywanie go w postaci herbatki ziołowej sporządzanej z 20 g na 1 litr wrzącej wody (czas zaparzania pod przykryciem 15 minut). Po odcedzeniu spożywaj dwie filiżanki rano na czczo, następnie jedną filiżankę w południe i jedną o godzinie 16.
Uwaga! Ortosyfonu nie należy stosować w razie obrzęków pochodzenia sercowego.
2. Ogranicz apetyt
Sięgnij po tzw. produkty hamujące łaknienie, które zawierają rozpuszczalny błonnik pokarmowy, niepodrażniający błony śluzowej.
Te produkty – o obco brzmiącej nazwie heteropolisacharydy – pęcznieją w kontakcie z wodą, a jeszcze lepiej z herbatką ziołową, i wypełniają żołądek. Dzięki temu poprawiają pasaż jelitowy, a także spowalniają wchłanianie węglowodanów i tłuszczów, zwłaszcza cholesterolu z żywności.
Do najbardziej znanych tego rodzaju produktów zaliczamy:
- Gumę karobową
- Gumę guar
- Glony (np. morszczyn)
- Babkę jajowatą
- Nopal (bardziej znany pod nazwą opuncja figowa)
- Pektyny jabłkowe lub grejpfrutowe
Najlepiej stosować je w formie herbatek w saszetkach, dzięki czemu można spożyć ich więcej. Koniecznie z dodatkiem dużej ilości wody!
Aby lepiej zrozumieć, jak działają, posłużmy się przykładem babki jajowatej (w Polsce jest ona dostępna w postaci sproszkowanej). Jej nasiona zawierają dużo śluzów i rozpuszczalnego błonnika, które pęcznieją w kontakcie z wodą. Wypełniają żołądek, powodując sytość w sposób mechaniczny.
Po przedostaniu się do jelita śluzy poprawiają przesuwanie się treści jelitowej i zmniejszają wchłanianie tłuszczów i cukrów. Trzeba jednak wiedzieć, jak te śluzy spożywać, aby były skuteczne…
Przed wieczornym posiłkiem, zacznij od produktu o konsystencji stałej, np. zjedz kawałek pieczywa lub kawałek jabłka, aby mieć pewność, że zamknie się odźwiernik w dolnej części żołądka. Następnie weź 4 kapsułki lub 1 saszetkę na jedną lub dwie duże szklanki wody.
Możesz naprzemiennie stosować te produkty: babkę jajowatą, opuncję figową, pektyny itd.
Następnie tak dobierz żywność, aby dostarczała niewiele kalorii. To zmniejszy apetyt, a więc pomoże trzymać dietę.
Uwaga! Nie powinno się spożywać wyżej wymienionych produktów w przypadku niedrożności jelit, ponieważ zwiększają one objętość stolca. Błonnik nie jest przyswajany przez organizm (zresztą dlatego go stosujesz!) i może niekiedy powodować wzdęcia. Jeśli tak się dzieje, lepiej zaczynać od niewielkich ilości i stopniowo je zwiększać.
Warto także pić herbatkę z anyżu gwiazdkowego (badianu właściwego) w stężeniu około 2%, czyli trzy owoce – pomoże na wzdęcia, gdyż działa wiatropędnie.
Podobnie jak babka jajowata, każda z wymienionych roślin, dzięki swoim charakterystycznym właściwościom, wspomaga stosowanie diety.
Glukomannan pozyskiwany z rośliny o nazwie dziwadło konjac „pomaga w utracie wagi” w ramach diety niskokalorycznej (na używanie takiego określenia zezwolił Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, EFSA).
Stosuj 3 gramy glukomannanu (jest on dostępny w formie kapsułek lub proszku), podzielone co najmniej na 3 dawki, spożywaj przed posiłkami oraz po posiłku o konsystencji stałej.
3. Spalaj tkankę tłuszczową
Rośliny o działaniu lipolitycznym ułatwiają zmniejszanie rezerw zawartych w tkance tłuszczowej. Możesz stosować rośliny zawierające kofeinę, takie jak:
- Kawa
- Yerba mate
- Guarana (działa gwałtowniej i jest niewskazana dla osób z nadciśnieniem)
- Herbaty
- Orzechy Cola
Szczególnie warta polecenia jest herbata chińska, ponieważ jej liście działają pobudzająco na układ nerwowy, poprawiają koncentrację, zwiększają diurezę i ułatwiają lipolizę, gdyż zawierają taniny katechinowe i galotaniny.
Dawkowanie:
Pij po jednej filiżance zielonej herbaty (2,5 g liści na filiżankę), 2 lub 3 razy dziennie, po posiłku.
Ważne wskazówki dotyczące parzenia:
- Krótko parzony napar herbaty zadziała silniej pobudzająco, ponieważ kofeina szybko się rozpuści
- W przypadku odchudzania lepiej parzyć herbatę dłużej, aby do wody przedostały się taniny, które wzbogacą działanie kofeiny
- Gdy kofeina będzie uwalniana wolniej, dłużej będzie trwało „spalanie tłuszczu”
Uwaga! Picie herbaty w trakcie posiłku zmniejsza działanie niektórych leków oraz wchłanianie żelaza, zwłaszcza jeśli spożywasz mięso. W razie jakichkolwiek wątpliwości poproś o radę specjalistę.
4. Pozostałe suplementy diety
Jest wiele suplementów diety, które mogą wspomagać odchudzanie. Cudów nie robią, ale niektóre z nich mogą skutecznie zadziałać na dwa aspekty istotne dla utraty wagi:
- Spalanie kalorii
- Zmniejszenie odczucia głodu
Chrom GTF
Chrom GTF (GTF oznacza czynnik tolerancji glukozy) pomaga wyrównać stężenie cukru we krwi (glikemię), co znacząco ogranicza zachcianki na cukier i produkty słodkie.
Chrom GTF składa się z chromu i dwóch dodatkowych cząsteczek: kwasu nikotynowego i glutationu. Jest to naturalna aktywna postać chromu, która najlepiej się wchłania i jest bezpieczniejsza od innych postaci.
Mechanizm działania chromu:
- Stymuluje działanie insuliny – hormonu regulującego poziom glukozy we krwi
- Ułatwia insulinie związanie się z receptorem na powierzchni komórki docelowej
- Zwiększa tolerancję glukozy i wrażliwość na insulinę
Dawkowanie chromu:
- Minimum dwie dawki po 400 μg na dobę (rano i późnym popołudniem)
- Optymalne dawkowanie: 800 μg po obudzeniu, następnie 400–800 μg około godziny 16
5-HTP
5-HTP jest prekursorem serotoniny, która odgrywa kluczową rolę w regulacji apetytu i uczucia sytości. Podczas restrykcyjnej diety często spada poziom tryptofanu, co może prowadzić do:
- Zwiększonego apetytu
- Zachcianek na słodycze
- Pogorszenia nastroju
Dawkowanie 5-HTP:
- W okresach stresu: 25 mg rano, następnie 10-15 mg co 2-3 godziny
- Przed snem: 50-100 mg 5-HTP lub 150-1000 mg tryptofanu
Uwaga! Dawki powyżej 75 mg na dobę mogą wpływać na poziom oksytocyny w mózgu.
Cynk
Cynk to składnik mineralny najtrudniej przyswajalny przez organizm ludzki, ale najbardziej pożyteczny w walce mięśni z tłuszczem. Z powodu jego niedoboru cierpi ponad 80% populacji.
Typowe objawy niedoboru cynku:
- Białe plamki na paznokciach, które mogą stać się kruche i prążkowane
- Przyspieszone wypadanie włosów, suchość skóry, łupież
- Zaburzenia pamięci i koncentracji
- Brak łaknienia, utrata zmysłu smaku lub węchu
- Zmęczenie, osłabienie odporności i nawracające infekcje
Najlepsze naturalne źródła cynku:
- Wątroba
- Całe jaja
- Mięso
- Ostrygi
- Ryby
- Produkty roślinne:
- Rośliny strączkowe
- Produkty pełnoziarniste
- Rośliny oleiste (orzeszki piniowe, nerkowce, orzechy pekan, orzechy brazylijskie)
Ważne: Cynk z produktów roślinnych jest trudniej przyswajalny ze względu na obecność kwasu fitowego.
Suplementacja cynku: Najlepsze formy to:
- Cytrynian cynku
- Pikolinian cynku
Gurmar (Gymnema sylvestre)
Gurmar to pnącze rosnące w tropikalnych lasach Indii, wykorzystywane w medycynie ajurwedyjskiej od tysięcy lat. Nazwa „gurmar” oznacza „niszczyciel cukru”.
Mechanizm działania:
- Znieczula receptory smaku słodkiego na języku
- Hamuje mechanizm układu nagrody
- Redukuje wydzielanie serotoniny w odpowiedzi na słodki smak
Zastosowanie:
- Blokuje odczuwanie słodkiego smaku
- Wspomaga redukcję masy ciała przy zdrowej diecie
- Wzmacnia efekty aktywności fizycznej
Kwas alfa liponowy
Kwas alfa liponowy (ALA) jest naturalnie syntetyzowany przez organizm w niewielkich ilościach i pełni kluczową rolę w produkcji energii komórkowej.
Działanie metaboliczne:
- Wspomaga magazynowanie węglowodanów w mięśniach i wątrobie
- Zapobiega przekształcaniu węglowodanów w tkankę tłuszczową
- Redukuje ilość tłuszczu trzewnego
- Wpływa korzystnie na metabolizm glukozy
Dawkowanie: Suplementacja 1800 mg ALA dziennie wykazuje pozytywny wpływ na:
- Redukcję masy ciała
- Poprawę składu ciała
- Kontrolę glikemii
Kmin
Kmin (Cuminum cyminum) to tradycyjna przyprawa o udowodnionym naukowo działaniu:
- Zmniejsza wzdęcia
- Wspomaga laktację
- Reguluje poziom glukozy we krwi
- Optymalizuje profil lipidowy
Zalecane stosowanie:
- 3g mielonego kminu dziennie
- Najlepiej wymieszać z jogurtem naturalnym
- Efekty:
- Zwiększona utrata tkanki tłuszczowej
- Lepsza retencja masy mięśniowej
- Redukcja obwodu talii
5. Wybierz odpowiednie olejki eteryczne
Rekomendowane olejki i ich zastosowanie:
Bazylia pospolita ct linalol (Ocimum basilicum ct linalol)
- Wspomaga redukcję wzdęć
- Dawkowanie: 2 krople rozcieńczone w łyżeczce miodu lub oliwy
- Kuracja 10-dniowa
- Przeciwwskazania: ciąża, karmienie piersią, dzieci poniżej 12 lat
Goździki (Eugenia caryophyllus)
- Hamują napady głodu
- Stosowanie: aromaterapia
Eukaliptus cytrynowy (Eucalyptus citriodora)
- Stosowanie zewnętrzne
- Dawkowanie: 5 kropli rozcieńczonych w łyżce oleju roślinnego
- Można łączyć z olejkami:
- Jałowca pospolitego (Juniperus communis)
- Cyprysu wiecznie zielonego (Cupressus sempervirens)
- Proporcje: 2 krople każdego olejku na 100 ml oleju bazowego lub żelu z kofeiną
Piotr Klimasz
