Wielu turystów odwiedzających Kubę wyjeżdżając z wyspy ma poczucie, że świat w tym kraju zatrzymał się kilkadziesiąt lat temu. Kraj od 1 stycznia 1959 roku rządzony jest – mniej lub bardziej żelazną ręką – przez komunistów, których do władzy poprowadził Fidel Castro.
Wciągu tych ponad pięćdziesięciu lat rządów Kuba przechodziła zarówno wzloty, jak i upadki. Obecnie kraj pozbawiony nowoczesnego przemysłu i najnowszych technologii balansuje na krawędzi, wciąż będąc w zdecydowanej opozycji w stosunku do polityki zagranicznej USA w rejonie Ameryki Łacińskiej.
Pomimo zacofania gospodarczego na stosunkowo wysokim poziomie stoi kubańska medycyna (obecnie Kuba wysyła swoich lekarzy do krajów trzeciego świata, kubańskich medyków łącznie jest więcej niż z wszystkich krajów Organizacji Narodów Zjednoczonych łącznie). Ten fakt próbują wykorzystywać tamtejsze władze, które oferują stałą i darmową pomoc medyczną dla mieszkańców Wenezueli, skąd Kuba importuje ropę naftową. Jedną z szans na rozwój tego malowniczo położonego państwa jest turystyka. Coraz popularniejsze są wycieczki organizowane przez biura podróży na całym świecie.
Kuba to niewątpliwie kraj kontrastu – z jednej strony bajeczny krajobraz, z drugiej to jednak wciąż kraj rozwijający się – ze wszystkimi dobrodziejstwami i przekleństwami z tego wynikającymi. Na pewno turystów przyciąga właśnie ta mieszanka. Rajskie malowniczo usytuowane plaże z idealnie turkusowym oceanem to świetne pole do popisu dla amatorów fotografii krajobrazu. Stałym punktem zwiedzania stolicy Kuby – Hawany – są fabryki cygar i rumu.
Historia i polityka współczesnej Kuby
Kuba od momentu rewolucji w 1959 roku, gdy do władzy doszedł Fidel Castro, funkcjonuje w specyficznym systemie polityczno-gospodarczym. Komunistyczne rządy przez ponad pół wieku ukształtowały kraj w sposób, który dla współczesnych turystów wydaje się podróżą w czasie.
Izolacja międzynarodowa, szczególnie ze strony Stanów Zjednoczonych, oraz przyjęty model gospodarczy wpłynęły znacząco na rozwój kraju. Pomimo trudności ekonomicznych, Kuba zdołała zachować swoją unikalną tożsamość kulturową i społeczną, która dziś stanowi jej największy atut turystyczny.
Kubańska medycyna jako fenomen
Jednym z najbardziej fascynujących aspektów współczesnej Kuby jest poziom rozwoju medycyny. Kraj, mimo ograniczonych zasobów ekonomicznych, wykształcił system opieki zdrowotnej, który stał się przedmiotem międzynarodowego uznania.
Kubańscy lekarze, znani ze swojego profesjonalizmu i oddania, są obecni w wielu krajach rozwijających się, stanowiąc istotny element kubańskiej dyplomacji. Ten swoisty „eksport medyczny” jest również ważnym elementem wymiany gospodarczej, szczególnie widocznym w relacjach z Wenezuelą.
Turystyka jako szansa rozwoju
Sektor turystyczny stanowi obecnie jedną z najważniejszych gałęzi kubańskiej gospodarki. Malownicze plaże, krystalicznie czyste wody oceanu oraz bogactwo kulturowe przyciągają coraz więcej odwiedzających z całego świata.
Hawana, stolica kraju, oferuje unikalne doświadczenia turystyczne, łącząc zabytki kolonialnej architektury z żywą kulturą miejską. Charakterystyczne amerykańskie samochody z połowy XX wieku oraz słynne fabryki cygar i rumu tworzą niepowtarzalną atmosferę miasta.
Odrestaurowane główne szlaki ścisłego hawańskiego centrum robią wrażenie, zwłaszcza w kontekście całej otaczającej turystów rzeczywistości – np. amerykańskich samochodów z lat 40. i 50. XX wieku. Poboczne uliczki zachowały swój niepowtarzalny i nieskazitelny urok – to właśnie tam można dowiedzieć czym tak na serio jest Kuba. Nie da się jednak przelać tej atmosfery na papier – to po prostu trzeba przeżyć.
Kontrasty społeczno-gospodarcze
Współczesna Kuba to kraj głębokich kontrastów. Z jednej strony można podziwiać piękno odrestaurowanych centrów historycznych, z drugiej zaś dostrzec oznaki gospodarczego zacofania w bocznych uliczkach miast.
Te kontrasty, paradoksalnie, stały się częścią turystycznego uroku wyspy. Autentyczność życia codziennego Kubańczyków, widoczna poza głównymi szlakami turystycznymi, przyciąga podróżników poszukujących prawdziwych, nieskomercjalizowanych doświadczeń.
Perspektywy na przyszłość
Ostatnie lata przyniosły pewne zmiany w kubańskiej gospodarce, w tym częściową prywatyzację niektórych sektorów. Władze podejmują próby modernizacji kraju, zachowując jednocześnie podstawy dotychczasowego systemu.
Tempo i zakres zmian pozostają jednak umiarkowane, co sugeruje, że unikalny charakter wyspy, tak ceniony przez turystów, pozostanie jeszcze przez długi czas. Ta swoista „podróż w czasie”, którą oferuje Kuba, może być zarówno jej największym atutem, jak i wyzwaniem rozwojowym.
Prognozy na najbliższe lata nie wskazują by system polityczny mógł radykalnie zmienić się o 180 stopni. Mimo, że władze coraz częściej próbują ożywiać gospodarkę, raz po raz wprowadzając nowe przepisy – np. w ostatnich latach w prywatne ręce trafiło blisko 45 tysięcy działek rolnych należących dotąd do państwa a leżących odłogiem. Jeśli zmiany nie przybiorą radykalnego i szybkiego tempa to specyficzny klimat dla turystów na Kubie utrzyma się jeszcze długo.
Piotr Klimasz
