Najnowsze badania naukowe potwierdzają to, co ludowa medycyna wiedziała od wieków – regularne spożywanie owoców może skutecznie zapobiegać chorobom, wspomagać leczenie i pozytywnie wpływać na nasz wygląd. Szczególnie cenne są owoce sezonowe z naszej strefy klimatycznej, które doskonale odpowiadają potrzebom naszego organizmu w danym okresie roku. Poznaj ukryte moce tkwiące w owocach i dowiedz się, jak w pełni wykorzystać ich potencjał zarówno w diecie, jak i w domowej kosmetyce.
Najnowsze odkrycia dotyczące właściwości produktów spożywczych potwierdzają znane od wieków przekazy ludowe, że spożywając je i dokonując zmian w codziennej diecie, można zapobiegać chorobom, nawet wspomagać leczenie. Przykładem takiej terapii jest dieta owocowo-warzywna dr Ewy Dąbrowskiej, dzięki której wielu odzyskało zdrowie fizyczne i odporność psychiczną. Zainteresowanych odsyłam do jej książki „Ciało i ducha ratować żywieniem”.
Oprócz wartości odżywczych i leczniczych, owoce są skutecznymi naturalnymi kosmetykami, które poszły w zapomnienie z powodu bogatego asortymentu gotowych środków oferowanych przez firmy kosmetyczne. Należy pamiętać, że każdy krem, balsam, czy maseczka zawierają znaczną ilość konserwujących środków chemicznych, naturalne kosmetyki są pozbawione niekorzystnych substancji.
Najlepiej spożywać owoce sezonowe, z naszej strefy klimatycznej, bo cytrusy pochodzące z gorących klimatów maja własności wychładzające. Często dzieci zimą karmione pomarańczami, bananami, grejpfrutami mają zatkane nosy, zatoki. Ich organizmy są wyziębione przez pokarm chłodzący, odpowiedni dla stref gorących. Owoce jako deser po posiłku, wyzwalają fermentację jelitową, dlatego aby uniknąć wzdęć, należy jadać je jako np. drugie śniadanie, podwieczorek lub kolację. Zimą i wiosną jedzmy przetwory jak najmniej słodzone lub robione z dojrzałych owoców, bez cukru, dłużej pasteryzowane, bądź dostępne niemal przez cały rok surowe lub pieczone jabłka.
Witaminy i minerały dostarczane z witaminami
Owoce zawierają wiele cennych witamin (A,C,B1,B2,B6,E,K,P,PP), soli mineralnych (wapń, miedź, żelazo, potas, magnez, sód, fosfor, cynk), także substancje zwane antyoksydantami spowalniające procesy starzenia i zapobiegające chorobom nowotworowym. Im mniej nawozów sztucznych i oprysków, tym większa wartość owoców, co jest szczególnie ważne w przypadku dzieci alergicznych, podatnych na infekcje, z obniżoną odpornością na choroby. Regularne jadanie owoców w sezonie ich występowania, powoduje gromadzenie w wątrobie znacznych zapasów witamin i składników mineralnych. Najwartościowsze są z własnego ogrodu lub z upraw ekologicznych.
Przyjrzyjmy się popularnym owocom, znanym, choć nie zawsze docenianym.
Aronia. Świeże jagody mają cierpki smak, lecz gdy poleżą kilka dni, cierpkość częściowo zanika. Zawierają obfitość odżywczych składników witaminowych szczególnie wit. P i soli mineralnych (żelazo, wapń, magnez, fosfor). Są znakomitym środkiem leczniczym przy: nadciśnieniu, podwyższonym poziomie cholesterolu, zaburzeniach przemiany materii, obniżonej odporności na choroby, zaburzonych funkcjach tarczycy – przy nadczynności i w chorobie Basedowa (wytrzeszcz oczu), anemii, alergii, reumatyzmie, cukrzycy.
Owoce i sok z aronii wywierają korzystny wpływ na wzrost dzieci i rozwój płodu w łonie matki. Świeży sok rozprowadzony na skórze pomaga w oparzeniach słonecznych, w stanach zapalnych skóry i egzemach.
Czereśnie – mają taki skład cukrów prostych, że można włączyć te owoce do diety cukrzyków, są bogate w witaminy, zwłaszcza C i P i składniki mineralne. Ze względu na kompozycję kwasów organicznych, normalizują trawienie i hamują stany zapalne w układzie trawiennym, pobudzają czynność trzustki, aktywizują jelita do pracy.
Najprostszym kosmetykiem jest sok ze świeżej, dojrzałej czereśni, roztarty po twarzy i dekolcie. Ma działanie nawilżające i witaminizujące.
Gruszki – obfitują w węglowodany, pektyny i składniki mineralne, z których na uwagę zasługuje jod. Jego obecność i innych substancji sprawia, że gruszki pozytywnie wpływają na: czynność tarczycy, pomagają w zaburzeniach trawiennych, poprawiają perystaltykę jelit najlepsze w tym wypadku są gotowane, wzmacniają naczynia włosowate, zapobiegając ich pękaniu, korzystnie przy anemii.
Maseczka odżywiająco – ujędrniająca skórę: świeżo wyciśnięty sok z gruszki lub utarty miąższ wymieszać z łyżką twarożku, nałożyć na twarz i dekolt, zmyć po 30 min.
Jabłka – bogate w węglowodany, kwasy organiczne witaminy i sole mineralne, pektyny działają: korzystnie na serce, obniżaj poziom „złego” cholesterolu we krwi, także ciśnienie tętnicze, stabilizują poziom cukru we krwi, maja działanie przeciwwirusowe.
Wskazane jest zjadanie jabłek ze skórką, bogatą w cenne składniki, zwłaszcza pektynę zapobiegającą chorobom serca, dlatego sok jabłkowy nie jest tak skuteczny w obniżaniu ciśnienia, cholesterolu i cukru we krwi.
Maseczka dla cery suchej: utarte jabłko zmieszać z 1 łyżeczką oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia lub miodu, nałożyć na twarz na 20 minut, zmyć letnia wodą. Maseczka dla cery tłustej: utarte jabłko zmieszać z l łyżką stołową mąki owsianej lub białkiem jaj, ubitym na sztywno, po 20 minutach zmyć letnią wodą.
Maliny – ich walory lecznicze ceniono już w starożytności. Świeże owoce pobudzają apetyt, działają tonizująco na cały organizm, dlatego spożycie nawet dużej ilości malin nie wywołuje dolegliwości trawiennych. Maliny stosuje się: przy przeziębieniach, grypie, zapaleniu gardła, w leczeniu anemii, w chorobach nerek, wątroby i woreczka żółciowego, przy zaburzeniach trawiennych żołądka, jelit, w zaparciach, przy nudnościach i odruchu wymiotnym u kobiet ciężarnych.
Nowe odkrycia i właściwości
W ostatnich latach naukowcy odkryli jeszcze więcej prozdrowotnych właściwości owoców, które potwierdzają ich kluczową rolę w codziennej diecie. Szczególną uwagę warto zwrócić na rodzime owoce, które są naturalnie dostosowane do naszych potrzeb żywieniowych.
Jeżyny, często niedoceniane w codziennej diecie, zawierają wyjątkowo wysokie stężenie antyoksydantów, które skutecznie zwalczają wolne rodniki w organizmie. Ich regularne spożywanie może znacząco wpływać na poprawę funkcjonowania układu nerwowego i zdolności poznawczych. Dodatkowo, zawarte w nich żelazo w połączeniu z witaminą C tworzy idealną kombinację wspierającą leczenie anemii.
Czarne porzeczki zasługują na szczególną uwagę ze względu na zawartość witaminy C, która znacznie przewyższa tę znajdującą się w cytrusach. Badania wykazują, że regularne spożywanie porzeczek może znacząco wzmacniać układ odpornościowy i łagodzić stany zapalne w organizmie. Są one szczególnie cenne w okresie jesienno-zimowym, gdy organizm jest bardziej podatny na infekcje.
Sezonowość i przechowywanie
Kluczowym aspektem właściwego korzystania z dobrodziejstw owoców jest przestrzeganie ich naturalnej sezonowości. Każda pora roku oferuje charakterystyczne dla siebie owoce, które najlepiej odpowiadają potrzebom organizmu w danym okresie:
- Wiosna: truskawki, czereśnie, wczesne odmiany jabłek
- Lato: maliny, jagody, borówki, porzeczki
- Jesień: śliwki, gruszki, późne odmiany jabłek
- Zima: owoce suszone, mrożone, przetwory
Naturalne kosmetyki owocowe
Owoce mogą stanowić doskonałą bazę do przygotowania naturalnych kosmetyków domowej roboty. Oto kilka sprawdzonych przepisów:
Maseczka z jeżyn: Rozgniecione owoce wymieszane z łyżką jogurtu naturalnego tworzą doskonałą maseczkę nawilżająco-odmładzającą. Zawarte w jeżynach antyoksydanty pomagają w walce z oznakami starzenia się skóry.
Peeling ze śliwek: Zmielone pestki śliwek w połączeniu z miąższem tworzą delikatny peeling, który skutecznie złuszcza martwy naskórek i dostarcza skórze cennych składników odżywczych.
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Należy pamiętać, że mimo licznych zalet, niektóre owoce mogą wchodzić w interakcje z przyjmowanymi lekami lub wywoływać reakcje alergiczne. Szczególną ostrożność powinny zachować:
- Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe (w przypadku owoców bogatych w witaminę K)
- Diabetycy (w przypadku owoców o wysokim indeksie glikemicznym)
- Osoby z nietolerancją fruktozy
Owoce w dietach specjalistycznych
W przypadku stosowania diet specjalistycznych, owoce mogą pełnić różne role:
W diecie bezglutenowej stanowią bezpieczne źródło węglowodanów i błonnika. W diecie niskowęglowodanowej należy wybierać owoce o niższej zawartości cukrów, takie jak owoce jagodowe. W diecie wegańskiej są cennym źródłem wielu mikroelementów i witamin.
Najnowsze badania
Współczesne badania naukowe potwierdzają, że regularne spożycie owoców może znacząco wpływać na redukcję ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych, w tym:
- Chorób serca
- Niektórych rodzajów nowotworów
- Cukrzycy typu 2
- Otyłości
Te odkrycia podkreślają, jak ważne jest włączenie różnorodnych owoców do codziennej diety, szczególnie tych sezonowych i lokalnych.
Znajdź więcej porad w naszej Bazie wiedzy
Piotr Klimasz
